To już trzecia, przedostatnia część przewodnika po świecie wyścigów GT. W tej części przyjrzymy się klasyfikacjom kierowców, najważniejszym seriom oraz najważniejszym wyścigom, Zapraszam!
Klasyfikacje kierowców: Równe szanse w świecie GT
Zanim przejdziemy do samych serii i konkretnych wyścigów, muszę wspomnieć o klasyfikacjach kierowców. W obrębie pojedynczych klas istnieje również podział zespołów na kategorie, które odpowiadają klasyfikacji kierowców. Celem tego podziału jest zapewnienie równych szans mniejszym zespołom, aby duże ekipy nie dominowały, zatrudniając samych najlepszych profesjonalnych kierowców.
Platyna: Elita światowego motorsportu
Najwyższą klasyfikacją jest Platyna (Platinum). To kategoria dla najwybitniejszych kierowców, często obejmująca zawodników z serii takich jak WEC, F1 czy IMSA. Kryterium uzyskania tej kategorii jest osiąganie zwycięstw w najważniejszych międzynarodowych wyścigach, takich jak Le Mans czy Daytona.
Gold: Złoto doświadczenia
Tuż poniżej plasują się kierowcy z kategorią Gold (Złota). Są to wyjątkowo doświadczeni i utytułowani zawodnicy z międzynarodowymi sukcesami, jednak wciąż nieco poniżej poziomu platynowych. Kategoria ta jest przyznawana zwycięzcom regionalnych serii oraz tym, którzy odnoszą sukcesy na poziomie światowym, ale bez regularnych zwycięstw.
Silver: Młode talenty
Silver (Srebro) to kategoria dla utalentowanych kierowców juniorskich, odnoszących sukcesy w narodowych i juniorskich seriach wyścigowych. Jest to klasa dla obiecujących zawodników, dopiero rozpoczynających swoją międzynarodową przygodę.
Bronze: Amatorzy z pasją
Bronze (Brązowa) to klasa dla semi-profesjonalistów i amatorów, często traktujących międzynarodowe wyścigi jako hobby. Są to kierowcy bez większego doświadczenia w motorsporcie i bez znaczących sukcesów w seriach juniorskich.
Mieszane składy: Klucz do zrównoważonej rywalizacji
Większość serii GT, aby zapewnić zróżnicowaną i zbilansowaną stawkę, wymaga mieszania kierowców z różnymi kategoriami w zespole. Składy łączące amatorów i profesjonalistów tworzone są z określonymi zasadami, co prowadzi do powstania klas w obrębie klasy.
PRO: Najwyższy poziom rywalizacji
Oznaczenie zespołu jako PRO oznacza, że wszyscy kierowcy w składzie są z klasy Gold bądź Platinum. Klasa ta oferuje najwyższy poziom rywalizacji w GT.
Pro-Am: Mix profesjonalistów i amatorów
W Pro-Am zespół złożony jest z miksu kierowców profesjonalnych (Gold/Platinum) oraz amatorów (Bronze). Jest to kluczowa kategoria w wyścigach GT, na którą decydują się duże zespoły z wysokimi budżetami.
AM: Przyjazna przestrzeń dla amatorów
Najbardziej przyjazną dla amatorów klasą jest AM. Składa się ona jedynie z kierowców z kategoriami Silver i Bronze. To punkt wejścia do sportu dla ambitnych kierowców i drużyn z ograniczonymi budżetami.
Silver Cup: Promocja młodych talentów
Silver Cup to zespół ze składem kierowców złożonym wyłącznie z tych z kategoriami Silver. Ta klasa promuje młode talenty wyścigowe i jest idealnym polem do pokazania swoich umiejętności i ambicji dla aspirujących kierowców. Analogicznie AM Cup to klasa dla amatorów jedynie z kategorią Bronze.
Gdzie ścigają się GT? Najważniejsze serie wyścigowe
Teraz, gdy znamy już podział zawodników, zasady i klasy, pora dowiedzieć się, gdzie te GT się ścigają. Przedstawię wam najważniejsze serie GT oraz osobno cztery wyścigi, które zasługują na osobne omówienie.
Fanatec GT World Challenge: Formuła 1 świata GT
Jeśli chodzi o świat GT, największym graczem jest Fanatec GT World Challenge. To swoisty odpowiednik Formuły 1, ale dla GT. Na starcie pojawiają się jedynie GT3, co czyni tę serię zdecydowanie najważniejszą w ich kategorii. Klejnotem w koronie GT World Challenge jest wyścig 24h Spa, który jako najważniejszy wyścig GT na świecie, zostanie omówiony osobno. GT World Challenge podzielone jest na regiony: Europa, Azja, Ameryka i Australia. Serie te cieszą się coraz większą popularnością, a wyścigi odbywają się w formacie sprintów i długodystansowych. Samochody startują w klasach Pro, Pro-Am, Silver Cup i AM Cup. Wyścigi odbywają się na najważniejszych torach świata.
WEC: Królestwo wytrzymałości
Mimo wszystko, pierwszym kontaktem z GT dla wielu fanów jest WEC (World Endurance Championship), jako że jest to najważniejsza seria wyścigów wytrzymałościowych. W mistrzostwach świata ścigają się dwa typy samochodów: Hypercary i właśnie GT3. Nie nazywam WEC największą serią GT, ponieważ to hypercary grają tam pierwsze skrzypce, jednak jest to najbardziej prestiżowa seria wytrzymałościowa, ciesząca się dużo większą popularnością niż inne serie GT. Jeśli chodzi o GT3, są one tam nazywane LMGT3, od Le Mans – najważniejszego wyścigu w kalendarzu. Oprócz nazwy, zasady i samochody pokrywają się z innymi seriami. Jak świadczy sama nazwa, w tych mistrzostwach zobaczycie jedynie wyścigi wytrzymałościowe: 6-, 8- lub 24-godzinne. Oprócz Francji, WEC odwiedza również Włochy, Portugalię, USA, Japonię czy Katar.
IMSA: Amerykańska potęga wytrzymałości
Amerykańskim odpowiednikiem WEC jest IMSA, która również łączy hypercary, prototypy i GT3. Klasy GT są tam kluczowe w rywalizacji i dzielą się na GTD i GTD PRO. GTD pochodzi od GT Daytona, która jest najważniejszym wyścigiem tej serii. GTD jest odpowiednikiem GT3 Pro-Am, a GTD PRO to klasa Pro, przeznaczona jedynie dla kierowców Gold i Platinum. Oprócz Daytony, w kalendarzu są również wyścigi takie jak Petit Le Mans czy 12h Sebring.
DTM: Niemiecka precyzja
DTM, o którym wspominałem wcześniej, od 2021 roku jest serią jedynie dla GT3. W przeciwieństwie do poprzednich serii, nie ma tu tradycyjnego podziału – wszyscy kierowcy ścigają się w jednej klasie. Wyścigi DTM skupiają się głównie na Niemczech i okolicach, odwiedzając tory takie jak Nürburgring, Red Bull Ring czy Norisring.
Super GT: Japońska unikalność
Super GT, również wspomniany wcześniej, to seria skupiona w Japonii. Samochody ścigają się w dwóch klasach: GT500 i GT300. Cały kalendarz obraca się wokół legendarnych japońskich torów, takich jak Suzuka czy Fuji. GT500 jest zupełnie unikalne dla Super GT, a GT300 stanowi mieszankę GT3 z unikatowymi autami GT300 na japońskich regulacjach.
British GT Championship: Brytyjska duma
British GT Championship to wiodąca brytyjska seria GT. Jest to narodowa seria w Wielkiej Brytanii, a stawka obejmuje auta GT4 i GT3. Odwiedza ona najważniejsze tory UK, takie jak Silverstone czy Brands Hatch. Jednak na jedną okazję British GT opuszcza swoje rodzinne strony, przenosząc się do Belgii na Spa Speedweek.
Asian Le Mans Series i European Le Mans Series: Droga do Le Mans
Asian Le Mans Series (ALMS) i European Le Mans Series (ELMS) są częścią systemu kwalifikacyjnego do 24-godzinnego wyścigu Le Mans. Serie te są juniorskie względem WEC i obecnie są główną areną dla prototypów LMP2 i LMP3. Jednak oprócz prototypów, ważną rolę odgrywają tam GT3. Rywalizują one o możliwość wystartowania w Le Mans oraz tytuł mistrzów danego regionu. Tak jak w przypadku WEC, są to wyścigi wytrzymałościowe, jednak w krótszym formacie – najczęściej trwające około 3-4 godziny. ELMS odwiedza najważniejsze europejskie tory, często pokrywające się z tymi z WEC, podczas gdy ALMS koncentruje się na czołowych lokalizacjach Azji, takich jak Abu Dhabi, Dubaj czy Szanghaj.
Intercontinental GT Challenge: Globalna rywalizacja
Intercontinental GT Challenge (IGTC) to najbardziej „światowa” seria GT. Celem tej serii jest organizacja kilku widowiskowych, długodystansowych wyścigów na najważniejszych torach świata. Jak nazwa wskazuje, wyścigi odbywają się na różnych kontynentach: w Europie, Azji, Ameryce Północnej i Australii, a w przeszłości również w Afryce. Najważniejszymi punktami tej serii są 12h Bathurst w Australii, 24h Nürburgring i 24h Spa. Wszystkie wyścigi są formatu wytrzymałościowego i trwają 8, 12 lub 24 godziny, z wyjątkiem Suzuki, gdzie celem jest przejechanie 1000 kilometrów.
GT2 European Series: Powrót do korzeni
Obecnie istnieje jedynie jedna seria wyścigowa dedykowana dla GT2, a jest nią GT2 European Series. Wyścigi obecnie skupione są na krótkich sprintach z jednym obowiązkowym pit stopem. Jeden sprint trwa zazwyczaj 50 minut, a zespoły mają małą liczbę kierowców w składzie, zwykle wręcz jednego. Nie obowiązuje tam tradycyjny podział – wszystkie ekipy rywalizują na równi w jednej klasie. Tory, które odwiedza ta seria, to również najpopularniejsze europejskie lokalizacje, takie jak Paul Ricard, Monza czy Spa.
GT4: Regionalne serie dla początkujących
GT4 skupia się na regionalnych seriach, z których największą jest GT4 European Series. Organizatorem jest SRO, a seria skierowana jest zarówno do początkujących profesjonalistów, jak i amatorów. Swoje miejsce odnajdują tam zarówno duże zespoły, jak i te małe, prywatne. Każda ekipa składa się z dwóch kierowców na samochód, którzy obowiązkowo muszą wymienić się w połowie wyścigu. Zmagania prowadzone są w formacie godzinnych sprintów. Podział na klasy obejmuje Pro-Am, Silver Cup i AM Cup. Kalendarz również przepełniony jest najważniejszymi europejskimi lokalizacjami, takimi jak Spa czy Nürburgring. Często weekendy wyścigowe tej serii stanowią tzw. support race dla większej serii, jak np. GT World Challenge.
American GT4 Championship i ADAC GT4 Germany: Regionalne potyczki
Inne podobne serie GT4 to American GT4 Championship i ADAC GT4 Germany. Zgodnie z ich nazwami, serie te obowiązują w regionach Ameryki i Niemiec. Amerykańskie GT4 organizowane jest przez SRO Motorsports Group, a wyścigi również mają format sprintów. Każda załoga składa się z dwóch kierowców, a w obrębie serii są dwie klasy: Pro-Am i AM Cup. Niemiecka seria obejmuje 60-minutowe sprinty z dwuosobowymi zespołami na każdy samochód, którzy również zmieniają się w połowie wyścigu. Organizowana jest przez ADAC i przyciąga głównie niemieckich producentów i kierowców.
Najważniejsze wyścigi GT: Święta motorsportu
To byłoby na tyle, jeśli chodzi o wiodące serie GT. Wielokrotnie wspominałem o Le Mans, Daytonie i 24h Spa – najważniejszych wyścigach GT. Teraz przybliżę wam największe spektakle GT, daty, które warto zapisać sobie w kalendarzu.
24h Spa: Perła w koronie GT
Oczywiście zacząć muszę od najważniejszego, corocznego święta i wręcz festiwalu GT – mowa o 24-godzinnym wyścigu Spa-Francorchamps. Dokładnie CrowdStrike 24 Hours of Spa to najważniejszy wyścig GT na świecie, 24-godzinny wyścig wytrzymałościowy. W zeszłym roku 24h Spa obchodziło swoje 100. urodziny – 100 lat prestiżu i najwyższego poziomu wyścigów.
Wyścig odbywa się na legendarnym torze w Spa, chociaż historycznie również wychodził poza niego. Wyścig ten jest typowo wyścigiem GT3, jednak jest on prawdziwym spektaklem. Największe osobowości, marki i drużyny GT3 zjeżdżają się z całego świata, aby uczestniczyć w tym wydarzeniu. Stawka jest naprawdę duża i zróżnicowana, dlatego obecny jest złożony podział na klasy: Pro, Gold Cup, Silver Cup, Bronze Cup oraz Pro-Am. Każdy zespół ma 3-4 kierowców, którzy zmieniają się co 65-70 minut. Wyścig ten jest wyznacznikiem standardów w świecie wyścigów GT oraz generalnie w motorsporcie, pisząc legendy i historie równie wielkie jak te z Le Mans. Oczywiście nie bez powodu nazwałem to świętem GT – taka okazja sprowadza nie tylko GT3, ale również GT4, GT2, GT1, serie dedykowane jak McLaren Trophy, Carrera Cup czy Lamborghini Super Trofeo, oraz różne serie wyścigów aut historycznych.
Całość rozpoczyna tradycyjna parada, podczas której auta wszystkich klas i serii – historyczne, GT3, GT2 i GT4 – wyjeżdżają razem na tor, a później jadą leśnymi drogami aż do miasta Spa, gdzie zatrzymują się na głównym rynku, witane przez tłumy fanów. Parada ta jest wyjątkowym motoryzacyjnym widowiskiem – nie wiem, gdzie i kiedy indziej można zobaczyć legendy takie jak Maserati MC12 GT1, Ford GT1 czy BMW E9 3.0 CSL jadące przez leśne drogi i historyczne centrum, między nowoczesnymi wyścigowymi potworami jak M4 GT3, Huracán GT3 Evo2 czy Ford Mustang GT3. Cały tydzień odbywają się sesje treningowe i kwalifikacje wszystkich serii, które dochodzą do kulminacji nocnym pit i grid walk’iem dla fanów. W sobotę rano rozpoczynają się wyścigi, a całe 24 godziny przepełnione są akcją i emocjami, oferując najwyższy poziom rywalizacji GT na świecie.
Jeśli interesują was wyścigi GT, czy dopiero zaczynacie z nimi przygodę, ten wyścig jest „must watch”. W tym roku odbędzie się on 28-29 czerwca.
24h Le Mans: Święto wytrzymałości
Drugą datą ważną do zapisania sobie jako fan GT jest data ważna tak naprawdę dla każdego, kto chociażby w minimalnym stopniu interesuje się motorsportem. Datą tą jest 11-15 czerwca – tak, mowa o 24h Le Mans. Le Mans nie trzeba chyba nikomu przedstawiać – to najważniejszy wyścig w ogóle. Perła w koronie WEC, wyścig wytrzymałościowy trwający 24 godziny, odbywający się na ulicach La Sarthe. Zasady i podział na klasy są tutaj takie same jak w WEC, jednak na torze oprócz GT3 pojawiają się również hypercary i LMP2.
Le Mans to wyjątkowe wyścigowe spektakl i najbardziej prestiżowy wyścig na świecie. Jeśli danemu kierowcy bądź producentowi marzy się napisanie historii, to właśnie tam staje się to rzeczywistością. Weekend wyścigowy również rozpoczyna parada, bardzo podobna do tej ze Spa, jednak tutaj wyjeżdżają jedynie uczestnicy głównego wyścigu. Ponad sto lat historii i prestiż tego wydarzenia tworzą niepowtarzalną atmosferę, a zaangażowanie i emocje ze strony uczestników gwarantują niepowtarzalne doświadczenie, które będzie trzymało was na skraju fotela przez cały czas.
24h Nürburgring: Zielone piekło
Prawdopodobnie najbardziej wymagającym torem wyścigowym na świecie jest Nürburgring, a dokładnie jego północna pętla – Nordschleife. I tam odbywa się drugi najbardziej prestiżowy wyścig GT – 24h Nürburgring. Niesamowita intensywność, trudne warunki, często deszcz i mgła, najlepsi kierowcy na świecie i legendarne „zielone piekło” tworzą niepowtarzalne połączenie, czyniące ten wyścig jednym z najbardziej wyjątkowych. To prawdziwy spektakl GT, ponieważ wyścig nie ogranicza się jedynie do GT3. Podział na klasy jest tutaj dużo bardziej skomplikowany.
Najwyższą z klas jest SP9 – to w gruncie rzeczy GT3, gdzie startują najwięksi gracze. Jednak, aby tor nie był zbyt pusty, a rywalizacja nie była zbyt łatwa, mamy również 19 innych klas, które łącznie dają nam 135 samochodów na torze równocześnie. 24h Specials to klasy dla samochodów wyścigowych czystej krwi, a VNL to klasa dla samochodów produkcyjnych bardzo zbliżonych do drogowych wariantów. Dodatkowo są klasy CUP dla tzw. cup carów, takich jak Porsche GT3 Cup czy BMW M2 CS, oraz TCR dla samochodów turystycznych. Niektóre auta, jak np. Opel Manta z 1988 roku, ścigają się tam od lat, dodając osobliwości temu wyścigowi. Ten wyjątkowy spektakl odbędzie się w tym roku 19-22 czerwca.
Rolex 24 Daytona: Amerykańska legenda
Jeszcze jednym z najważniejszych wyścigów z udziałem GT jest Rolex 24 Daytona. To 24-godzinny wyścig na Daytona Beach na Florydzie. Jeśli kogoś interesują zegarki, może skojarzył sobie Rolexa Daytonę – tak, to z tej Daytony bierze się jego nazwa. Zwycięzca tego wyścigu otrzymuje taki zegarek wraz z trofeum. Jeśli chodzi o GT, obowiązują tutaj te same klasy GTD co w IMSA, ponieważ Daytona jest częścią ich kalendarza. To wyjątkowo prestiżowy wyścig, uznawany za jeden z czołowych na świecie. Oprócz GTD udział biorą również hypercary, LMP2 oraz LMP3. Daytona to wyjątkowe doświadczenie wyścigowe dla każdego oglądającego, a w tym roku odbędzie się 23-26 stycznia.
Zdjęcia: NASCAR
12h Bathurst: Australijska egzotyka
Ostatnim z tych wyścigów jest prawdopodobnie najbardziej egzotyczny z nich wszystkich – 12h Bathurst. Odbywa się on na australijskim torze Mount Panorama w mieście Bathurst. Dlaczego egzotyczny? Niewiele wyścigów przerywanych jest przez inwazję kangurów bądź jaszczurek na torze – Bathurst jest jednym z nich. Zamysłem jest wyścig od wschodu do zachodu słońca, na bardzo trudnym i wąskim torze, z ogromną różnicą wysokości – 174 metry. Przez to, jakim wyzwaniem dla kierowców jest ten wyścig, zyskał on ogromne uznanie i prestiż w świecie motorsportu. Zmagania w Australii śledzić będziecie mogli 30 stycznia – 2 lutego.
To na tyle w 3 części przewodnika po GT, następna, ostatnia część przybliży wam konkrety w konkurencji, zawodników, maszyny i zespoły. Zapraszam do zastania z nami!
